ANNE KARNINDA İNSAN YAVRUSUNUN HAYAT DÖNGÜSÜ

ANNE KARNINDA İNSAN YAVRUSUNUN HAYAT DÖNGÜSÜ ( 90 Dk )

FİLMİN ÖZETİ

Erkeğin testisleri her saniyede 1000 sperm üretir. Spermin kalitesi erkeğin yaşam standartlarına bağlıdır. Eğer sigara içmez, alkol almaz, sıcak banyo yapmaz ve dar iç çamaşırı giymezse daha güçlü spermleri olur. İnsanda en küçük hücre olan sperm çok kısa bir yolculuk yapar. Dakikada 3 milimetre ilerler. Sperm beklemekte olan kadın yumurtalığına ( vücuttaki en geniş hücredir.) giderken önce rahim kanalına sonra rahme, oradan da yumurtalıklara varır. Bir kadının yumurtalığı bir yumurtasını serbest bırakır. Ana rahminde bir fetüs olarak yaşarken bile bu yumurtalardan yapar. Patlayacak bir bomba gibi. Çocukluktan ergenliğe, yetişkinliğe kadar vücutta saklanır. Yapılan araştırmalar spermin koku alabildiğini, yumurtayı bu kokudan bulabildiklerini göstermektedir. Hamile kalma işlemi 10 saate kadar sürebilir. Yumurtaya ilk ulaşabilen sperm, en hızlı ve güçlü olanıdır. Başını yumurta yüzeyinden içeri sokan ilk sperm başarılı olur. Yumurtaya giren bu ilk sperm yumurta zarında yaptığı bir değişiklikle başka spermlerin girmesine engel olur. İçeri girdikten sonra kuyruktan kurtulur. Yumurtanın çekirdeğine doğru ilerler. Bu sırada iki çekirdekte birleşir ve döllenme meydana gelir. Bu insanı meydana getiren ilk hücredir. 23 Anneden, 23 babadan alınan genetik kodlar, kromozomlarda saklanır. İnsan yaklaşık 25.000 genlerden oluşur. Her gen belli bir özelliğimizi belirtir. Bir çocuğun cinsiyeti baba tarafından belirlenir. Kromozomun 23.çifti cinsiyeti belirlemekle görevlidir. Anneden gelen cinsiyet kromozomu her zaman X cinsidir. Babadan gelen cinsiyet kromozomu iki cins olabilir. X kız için, Y erkek cinsiyetini oluşturur. Döllenmiş yumurta fallop tüpünün içinden geçerek korunaklı rahme ilerler. Döllenmeden bir gün sonra yumurta ilk bölünmesine başlar. İki set kromozom birbirinden ayrılırlar. Çekirdek ikiye ayrılır ve hücreler bölünmeye başlar. Hücre kümeleri fallop tüpü içinden geçerken bölünme aşaması devam eder. 4-5 Gün sonra plastosiz ikiye ayrılmaya başlar. Hücrenin dışı plasentayı oluştururken iç kümede embriyo gelişmeye başlar. Hücrenin içindeki kümeler kök hücreleri olarak adlandırılır. Bir ay sonra plastosiz fallop tüpünden geçip, rahmin içine yerleşir. Burası dokuz aylık barınaktır. Hamilelik süresi üç evreden oluşur. Birinci evrede ilk üç ay içinde tek yumurta bebek tasarımına dönüşür. Kol, bacak, sinir sistemi, organlar, kaslar düzenlenmeye başlar. 3.Hafta içinde cenin toplu iğne başı kadardır. 3.Haftada ceninin sinir sisteminin başlangıç ve gıdayı alabilmesi için kalp oluşur. 4. Hafta sonunda cenin fasulye büyüklüğündedir. Kafada görülen siyah noktalar gözlerin başlangıcıdır. 10-14. Haftada annenin hamilelik durumu hakkında bilgi verilir. Artık bebeğin anne karnında gelişimi tamamlanırken, bir yandan da dış dünyya hazır hale gelir. Tüm gelişimin tamamlayan bebek dünyaya gözlerini açmaya hazır hele gelir. Artık yenidünya da yaşamını devam ettirmek için uyum sağlamaya başlar.

Erkeğin testisleri her saniyede 1000 sperm üretir. Spermlerin kalitesi erkeğin yaşam standartlarına bağlıdır. İnsan vücudunda en küçük hücre olan sperm çok kısa bir yolculuk yapar dakikada 3mm ilerler ve her seferinde büyük engeller aşarlar. Sperm beklemekte olan kadın yumurtalığına giderken ki bu vücuttaki en geniş hücredir, önce rahim kanalı sonra rahme ordanda yumurtalıklara varır.

Hamile kalma işlemi 10 saate kadar sürebilir. Yumurtaya ilk ulaşan sperm en güçlü ve uygun olanıdır. Başını yumurta yüzeyinden ilk içeri sokan sperm kazanan olur. İlk gelen sperm yumurta zarında yaptığı bir değişimle başka bir spermin girişini engeller. İçeri girdikten sonra kuyruktan kurtulup yumurtanın çekirdeğine doğru ilerler. Bu sırada 2 çekirdek birleşir ve döllenme meydana gelir. Bu insanı meydana getirecek ilk hücredir. Vücutta her hücre zarının derinliklerinde ailelilerimizden bize geçen tamset genleri bulunur. Genlerimiz insanlığa geçişte bize düzünecelerce talimat verir. balık ve ağaçtan farklı olarak nasıl birer insan olacağımıza karar verirler. Her gen yada gen grupları birer özelliğimizi belirtir. Her birimiz fiziksel ve genetik olarak benzersiz oluruz. Bizim genetik yapımıza anne ve baba eşit olarak katkıda bulunur. Ancak bir çocuğun cinsiyeti baba tarafından belirlenir. kromozom çiftinin 23. Çifti cinsiyet belirtme görevine sahiptir. Anneden gelen cinsiyet kromozomu x cinsindendir ama babadan gelen 2 cinsten birisi olabilir. X bir kız için yada küçük bir kromozom olan y erkek içindir. Döllenmiş yumurta fallopi tüpünün içerisinden geçerek rahme doğru ilerler. Döllenmeden bir gün sonra yumurta ilk bölünmesine başlar.5.günde hücrenin dışı plasentayı oluştururken iç kümede embriyo gelişmeye başlar.7. gün sonunda blastosis fallopi tüplerinin içerisinden geçerek rahmin içerisine yerleşir burası 9 aylık bir barınaktır.

Hamilelik dönemi üç evreden oluşur. Birinci evrede ilk üç ay içerisinde tek yumurta tamamen oluşmuş bir bebek tasarısına dönüşmüştür. Bir insan vücudunun tüm özellikleri kol, bacak, sinir sistemi, organlar, kaslar ayrıntılarıyla düzenlenmeye başlar.2. haftadan itibaren cenin artık bir şekil almaya başlar.3. hafta içinde bu cenin ancak iğne başı kadardır. Kendi içinde kıvrılarak ince bir boru şekline girer. Bu borunun üstünde kafa oluşmaktadır ve vücudu oluşturacak gövde aşağı doğru uzanır.Onbeşinci günde sinir hücreleri beynin alt yapısını oluşturmaya başlar.Hamile kaldıktan itibaren annenin vücut sisteminin içinde ciddi değişiklikler olmaktadır.Cenin rahim içerisine yerleştiği andan itibaren büyümek için annenin kanından beslenmeye başlar.Üçüncü haftada oluşmaya başlayan bir başka organda kalptir.kalp olamadan cenin ihtiyacı olan besin ve oksijeni alamaz.Dördüncü haftada cenin fasulye büyüklüğündedir ve her gün 1 mm büyümektedir. Kafada görülen siyah noktalar gözlerin başlangıcıdır. Kol ve bacak tomurcukları oluşur. Deri tabası yüzün 4 tarafından gelişmeye başlar. Altıncı haftada cenin 2 cm uzunluğunda ve bir ceviz içi büyüklüğündedir. Bir kaç hafta önce sadece 2 siyah nokta olan gözler şimdi başın iki yanında kapaksız, kör 2 cam kubbe gibi görünmektedir. Bedene göre kafa hala 2 kat daha büyüktür.8. haftada cenin artık küçük bir insana benzemeye başlar ve fetüs olarak adlandırılır. Rahim içerisinde geçen süre içerisinde fetüs yaşam desteğini plasentadan alır. Plasenta aynı zamanda anne kanında bulunan tehlikeli maddeleri süzerek bebeğe geçmesini engeller.9. haftada sinir sistemi hızlı bir şekilde gelişerek vücudun içine bağlantılarını yayar.9. haftada fetüsün bütün vücudu kımıldamaya başlar. Bu hareket kasların oluşmasında ve bağlantıların güçlenmesinde çok önemli bir rol oynamaktadır.10. haftada anne bebeğinin varlığının farkına varacaktır. 10-14. Haftalar arasında hamile kadın ilk taramasına girer.Ultrason taraması fetüsün devrim niteliğinde gelişmesi ve hamile annenin durumuyla ilgili ilk bilgileri verir.Onbirinci haftada bebek adım atma refleksini kazanır.12. haftada fetüs 2. Evreye girer.Orta 3 aylık hamilelik dönemi.Bu devrede düşük riski azalmıştır.12. haftada aradaki fark cinsel organların farklı yönlere dönük olmasıdır.16.ı haftada fetüs 14 cm’ ye ulaşmıştır.Sinir sistemi çalışmaya başlamış ve beynin kontrolü altına girerek hız kazanmıştır.El ve ayak parmakları ayrılamaya başlayarak belirginleşir ve kemikler sertleşmeye başlar.Eller ayaktan önce gelişir.Merkezi sinir sistemi artık bütün vücutta bağlantılarını kurmuştur.18. haftada sindirim sistemi çalışmaya başlar.Anne 18. Haftada çocuğun hareketlerini hissetmeye başlar.Gözler artık doğru pozisyondadır.19. haftada bebeğin boyu 18 cm’yi bulur ve kendi parmak izine sahip olur.Hamileliliğin 6.Ayında yani 2. Evre sonunda her şey gelişmiştir ve tam kapasite çalışmaktadır.24.Haftadan itibaren fetüs en heyecan verici döneme girer.Bu zamanda dış dünya tarafından uyarılmaya başlar,aynı zamanda kendi duyularıda hayata geçmeye başlamıştır.Kulak,burun,tat alma ve dokunuşa karşı sinirleri olgunlaşmıştır.25 Haftada kirpikler çıkmıştır.göz renkleri oluşmaz gözler ancak doğumdan sonra renklenir.Bebek dışarıdan gelen sesleri çarpıkta olsa duyar fakat bass sesini daha iyi duyarlar.Fetüsün duyabildiği en net ses ultrason sesidir.26.Haftadan sonra bebekler zamanlarının büyük kısmını uyuyarak geçirirler ve hiçbir şey onları uyandıramaz.Bebekler doğumdan önce emme refleksini güçlendirmek zorundadır.Bu yüzden anne karnında parmaklarını emmeye başlarlar.Hangi elinin parmağını emdiği ise onun doğduktan sonra hangi elini kullanacağını belirler.Bu dönemde anne karnına başınızı yasladığınızda fetüsün kalp atışı duyulabilir.Son oluşan organ fetüsün akciğeridir.Anne karnında iken fetüsün akciğeri hiçbir zaman çalışmaz.gerekli olan oksijeni anne kanından alır.26.Haftaya ulaşan fetüs çoğu zaman hiçbir sorunla karşılaşmaz.28.Haftada deri altında yağ tabakası oluşmaya başlar.Fetüs etrafındaki dünyanın farkındadır ve beyin ilk defa hafızaya kaydetmeye başlar.Başını anne rahminin ağzına doğru döner.Yani doğum için hazırlanmaktadır.Bebek anne karnında ne tür müzik dinlerse ruh hali ona göre değişir.Örneğin;klasik müzik sakinleştirici etki yapar.33.Haftada fetüs özel bir müzik parçasını tanır hatta duyduğu zaman zıplayabilir.Fetüs 35.haftadan sonra istediği zaman sağlıklı bir şekilde doğabilir ama içerde ne kadar uzun süre kalırsa o kadar sağlıklı doğar.

Bebeğin kesin olarak ne zaman doğacağı bilinemez ancak %5’i zamanında doğar geri kalanı 2 hafta önce veya 2 hafta sonra doğabilir.

İnsan vücudundaki en küçük hücre olan sperm dakikada 3 mm ilerleyerek vücuttaki en geniş hücre olan yumurtaya doğru ilerler. Önce rahim kanalına, oradan rahme oradan da yumurtalığa ulaşır. Bir kadın rahminde bir fetüsken bile bu yumurtalardan üretir. Çocukluktan ergenliğe ve yetişkinliğe kadar da vücutta saklanır.

Spermler koku yoluyla yumurtalığa gider ve gidinceye kadar da bir avuç kalır, hamile kalma süresi kimi zaman 10 saat sürebilir. Yumurtaya ilk ulaşan sperm en güçlü olanıdır. Yumurtaya başını yerleştiren sperm hücre zarında bir değişim meydana getirir ve başka bir spermin girişini engeller. İçine girdikten sonra kuyruktan kurtulan sperm yumurtanın çekirdeğine doğru ilerler bu sırada iki çekirdek birleşerek döllenme meydana gelir.

Genlerimiz nasıl bir insan olacağımızı belirler. Her gen yada gen grupları bir özelliğimizi belirler. Örneğin; kaç bacaklı olacağımız, ten rengimiz, kanat yerine kollarımızın olması gibi. Bazı genler dominant olur, bazen de saklı olurlar. Bizim genetik yapımıza anne ve babamız eşit olarak katkıda bulunur. Ancak cinsiyet baba tarafından belirlenir. Kromozom zincirinin 23. çifti cinsiyeti belirtme görevine sahiptir. Anneden gelen kromozom çifti her zaman X, babadan gelen ise X yada Y olabilir. Büyük olan X kız için küçük olan Y ise erkek içindir.

Döllenmiş yumurta fal lop tüpünden geçerek korunalı rahme yerleşir. Döllenmeden bir gün sonra yumurta bölünmeye başlar genetik kodların kopyalanması için. İlk başta kromozomlar üretilir. Fal lop tüpünden geçince sürekli bölünerek blastosist adını alır. Yüz hücreye ulaşır ve ikiye ayrılır. Hücrenin dışı plasentayı oluştururken, iç kısmı da embriyoyu meydana getirir. Bu aşamada hücrenin içindeki kümelere kök hücre denir. Bu kök hücreler iki yüzden fazla değişik hücreye dönüşme özellikleri vardır. Vücudun herhangi bir parçasını oluşturabilirler. Yedi günün sonunda rahme yerleşir ve 9 ay boyunca burada barınır. Hamilelik 3 evreye ayrılır. İlk evrede kol, bacak, sinir sistemi gibi tüm özellikleri belirmeye başlamıştır. İlk 3 ayda insan vücudunun tüm özellikleri ayrıntılarıyla oluşur. İlk haftadan sonra iğne başı kadardır daha sonra kendi üzerinde kıvrılarak boru şeklini alır ve insan iskeletini oluşturur. Borunun üzerinde kafa oluşmaya başlar. Hamilelikten sonra annenin vücudunda çeşitli değişiklikler olur kan oranı %50 artış gösterir. Embriyo annenin kanından beslenir ve oksijen alır. Beslenme görevi dışında ayrıca plasenta çeşitli hormonlar salgılar bu da annede sabah bulantılarına neden olur. 3 ve 8.haftalar arasında kalp oluşmaya başlar ve gerekli olan besini oksijeni almaya başlar ve büyümeye devam eder. 4. Haftada fasulye büyülüğüne ulaşır, her gün 1 mm büyür ve gözler belirginleşir. 8. Haftadan sonra cenin fetüs olarak adlandırılır ve küçük bir insana benzer. Bu saatten sonra beslenmesini artık göbek kordonuyla, plasentayla sağlar.

9. haftadan sonra fetüs hareket etmeye başlar ve kas sistemi gelişir. 10-14 haftada ise ilk ultrason taramaları başlar ve fetüs hakkında bilgi verir. Bu ultrason görüntülerini alabilmemiz için duyma eşiğinin çok üzerinde olan ses dalgaları sonda yoluyla anne karnına yollanır, dalgalar iç sıvıya girerek amniyotik sıvı gibi akışkan sıvılarda kemiler gibi katı maddelere çarpıp geri döner. Yansıyan dalgalar içsel görüntü almak için toplanır ve hareketli görüntü sağlar. Ultrason taraması ilerde olabilecek genetik bozuklukları da erken teşhis edebilir. Günümüzde dört boyutlu olarak içsel görüntü alınarak bebeğin gelişimi izlenebilmektedir. Aynı anda birden fazla bebeğe hamile kalmak aileye bağlıdır. Tek yumurta ikizleri veya ayrı yumurta ikizleri gibi.

6-11 haftalar arasında fetüs en büyük gelişimini gösterir. Karaciğer, böbrek gibi içsel organları gelişmiştir. 12. Haftadan sonra fetüs 2. evreye girer. Artık düşük tehlikesi azalmıştır. Düşüklerin genelde ilk 3 ayda meydana gelir. Bağışıklık sisteminde bir dengesizlik varsa, stres veya anne ilk daha önce bir erkek doğurmuşsa düşük riski artar. Bu evreden sonra cinsiyet hormonları çalışmaya başlar, erkekte testosteron hormonu, dişide ise yumurtalıklar yumurtayı üretmeye başlar.4. aya girildiğinde el ve ayalardaki perdeler açılır ve belirginleşir. Eller ayaklardan daha önce gelişir. Bu aydan sonra beyin fonksiyonları gelişmiş hareketler beyin kontrolüne geçmiş durumdadır, artık kalp beyin kontrolündedir. Dış etkilere tepkileri artmaktadır, anne karnındaki dokunuşlara tepki verir.18. haftadan itibaren fetüsün sindirim sistemi çalışmaya başlar, amniyotik sıvıyı yutmaya başlar bu da bağışıklık kazanmasını sağlar. Bu dönemde anne bebeğin hareketlerini hissetmeye başlar. Fetüs da bu ayda gözlerini kapatır bu göz kırpma refleksinin gelişmekte olduğunun belirtisidir ve kendi parmak izlerine sahiptir artık.6. ayda ikinci evrenin sonunda her şey gelişmiştir ve bu aydan sonra duyular gelişmeye başlamıştır. Fetüsün artık anne rahmi dışında yaşama şansı vardır.

3.evreye gelindiğinde kendi duyuları kulak, burun, tat alma duyuları gelişmeye başlamıştır. Amniyotik sıvı gibi anne sütü de annenin aldığı tat ve kokuları barındırır. Yeni doğmuş bir bebeğin bu tatlara alışkanlığı varsa anne sütünü alması kolaylaşır.25. haftadan itibaren kirpikler oluşur fakat göz rengi belirgin değildir ve en gelişmiş duyusu işitmedir. Fetüse gelen tüm sesler çarpıktır. Konuşma seslerinin sadece sesli harflerini duyar ve müzikteki bas seslerini duyar.26. haftadan sonra bebekler zamanın %90’ nı uyumakla geçirirler. Yüksek frekanslara karşı ani refleksler verir ve kollarını yana açar. Doğumdan önce de parmağını emerek emme refleksini geliştirir. Son olarak fetüsün akciğerleri gelişir. Anne karnındayken akciğerleri çalışmaz. Çünkü ihtiyacı olan oksijeni plasenta yoluyla annenin kanından alır.

28-33. haftalarda fetüs hızla kilo alır ve deri altında yağlar birikmeye başlamıştır. Beyin ilk defa hafızaya kaydetmeye başlar ve bebek rüya görür.38.haftada doğun süreci başlar. Bebeğin ne zaman doğacağı kesin olarak bilinemez sadece %5 i zamanında doğar. Diğerleri iki hafta önce veya sonra doğabilir. Doğum sancısını neyin başlattığı bilinmiyor ama bebeğin ciğerleri ve plasenta zamanlama için anahtar görevi görmektedir. Ciğerler olgunlaştığında amniyotik sıvıya protein gizler ve bu protein plasentanın ürettiği hormonları değiştirir. Bu durum progestonun serbest bırakılmasını yavaşlatır ve oksitosin denilen yeni bir hormonun salınmasını sağlar. Rahim duvarı kasılır ve doğum sancısı başlar. Bebeğin başı rahim ağzına doğru gelir rahimin 10 cm genişlemesiyle doğum başlar.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

Spermin özellikleri nelerdir?
Yumurtayı kaç sperm döller?
Ceninin oluşum evreleri nelerdir?
Cinsiyeti ebeveynlerden hangisi belirler ve cinsiyeti belirleyen kromozom hangisidir?

1.Spermlerin kalitesi hangi unsurlara bağlıdır?

2.Yumurtaya ilk ulaşan spermin özelliği nedir?

3.Yumurtaya ilk ulaşan spermden sonra yumurtaya ulaşan diğer spermler yumurtayı etkiler mi?

4.Çocuğun cinsiyeti hangi unsura bağlıdır?

5.Her bir kromozom ne kadar DNA’dan oluşur?

6.Kök hücre nedir, özelliği halında bilgi veriniz?

7.Hamilelik kaç evreden oluşur, evrelerin özelliklerini açıklayınız?

8.Beyin kalp kasılmasını ne zaman kontrol etmeye başlar?

9.Bebeğin doğduğunda yarık dudaklı olmasının nedeni nedir?

10.Plasentanın görevleri nelerdir?

11.Hamilelikte bulantıların etkeni nedir?

12.Hamilelikte ultrasonun önemi nedir?

13.Yakın zamana kadar fetüsün gelişimi nasıl takip ediliyordu?

14.Tek yumurta ikizleri nasıl oluşur?

15.Kardeş döllenmiş yumurta nedir?

16.Adım atma refleksi nasıl kazanılır?

17.Hamilelikte düşük unsurunu arttıran nedenler nelerdir?

18.Ellerin ayaklardan önce gelişmesinin nedeni nedir?

19.Bebeklerin göz renklerini etkileyen etkenler nelerdir?

20.Anne kalbinin hızlı veya yavaş atması bebek üzerinde nasıl bir etkiye yol açar?

21.Tat’ın gerçek fonksiyonu nedir?

22.Fetüsün hıçkırığının sessiz olmasının nedeni nedir?

23.Fetüste en son oluşan organ hangisidir, niçin?

24.Fetoskop nedir, hangi amaçla kullanılır?

1) Spermin kalitesi neye bağlıdır?

2) Kahvenin sperm üzerindeki etkisi nedir?

3) Sperm yumurtalığa nasıl ulaşır?

4) Döllenme nasıl meydana gelir?

5) İnsan kaç genden meydana gelir?

6) Cinsiyet nasıl belirlenir?

7) Kök hücrelerin özelliği nedir?

8) Hamilelik kaç evreden oluşur?

9) Kalp kaçıncı haftada oluşmaya başlar?

10) Baş ne zaman gözde ile orantılı bir hale gelir?

11) Cenin kaçıncı haftadan sonra fetüs olarak kullanılır?

12) Hamileliğin ilk aylarındaki sabah bulantılarının nedeni nedir?

13) Ultrason görüntüleri nasıl elde ediliyor?

14) Ultrason taramasının önemi nedir?

15) Ayrı yumurta ikizleri ve tek yumurta ikizleri ne demektir?

16) Düşükler en çok hangi evrede görülür, neden?

17) Düşük riskini arttıran nedenler nelerdir?

18) Eller neden ayaklardan önce gelişir?

19) Gözler neden 18. Haftadan sonra kapalı durur?

20) Fetüs hayatta kalabilmek için en erken ne zaman doğmalıdır?

21) Erken doğumun sakıncaları nelerdir?

22) Göz rengi neden doğumdan önce belirgin değildir?

23) Fetüsün en gelişmiş duyusu hangisidir, neden?

24) Fetüsün parmağını emmesi ne anlama gelir?

25) Annedeki stresin bebek üzerindeki etkileri nelerdir?

26) Anne karnında fetüsün akciğerleri neden çalışmaz?

Emre ŞAHİN Ve Adil ERDOĞAN EĞİTİM BİYOLOJİ 4.SINIF

. Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntıların da Vardır: