Asfalt, Ayakkabı Ve Telefonların Sağlamlıkları Ve Kullanımlarının Bilimsel Hikayeleri 45 Dakika

Her gün kullandığımız ve hayatımızı kolaylaştıran pek çok şey yaratıcı tasarımların,dahiyane mühendisliğin ve bilimdeki ilerlemenin ürünü… Her birimiz yani her erkek her kadın ve her çocuk her yıl yolların ortalama 10,900 km kadarını kat ediyoruz.Yollarımızın hemen hemen tamamı 2 ana malzemeden yapılıyor.% 90-95’i agrega adı verilen bir malzemeden oluşuyor.Diğer ana malzeme ise zift.Ham petrolden diğer şeyleri çıkardığımızda geriye kalan siyah tortuya zift denir.Agrega yolun önemli bir kısmını oluşturuyor ve zift onu kullanışlı hale getiriyor..Agrega ve zift bir araya geldiğinde oluşan bileşime asfalt denir.İlk asfalt yol Paris’ de ki Fanzeli de 1824’ de ki çalışmasında asfaltlandı.Fakat bu asfaltlamada doğal zift kullanılıyordu.Doğal zift bulmak zor olduğu için önceleri kömür katranı kullanıldı.Ancak 20. yy’ da katran bulmak zorlaşınca zift kullanılmaya başlanıldı.Tipik bir yolda en az 5 katman bulunur.İlk önce yolun yapıldığı zemin sıkılaştırılır.Sonra üzerine bir kat kuru agrega dökülür ve tekrar sıkıştırılır.Ardından en az 1 kat kaba asfaltla zemin hazırlanır.Bu asfalt cam ve eski yol gibi geri dönüştürülmüş maddelerden oluşturulur.Daha sonra üstteki katı zemine yapıştırmak için tutucu katman adı verilen ince bir kat zift sürülür.En üstede arabayla üzerinden geçtiğimiz yüzey asfaltı dökülür.Asfalt döşendikten sonra henüz sıcakken silindirle üzerinden geçiliyor kenarlar düzeltiliyor ve ziftle kapatılıyor.Tüm bu işlem birkaç saat sürüyor fakat çok fazla insan çalıştırması gerektiriyor ve pahalıya mal oluyor.

Gelelim günlük hayatta kullandığımız bir diğer unsur olan ayakkabılara…Pek çok ayakkabı üreticisi ayakkabılarını zorlu testlerden geçmeleri için özel laboratuarlara gönderir.Bir çift ayakkabının kullanıma elverişli damgasını alabilmesi için 3 zorlu testten geçmesi gerekiyor. 1-Basınç Testi:Ayakları nasıl sardıklarını anlamak için botların içine elektronik sensörler yerleştiriliyor ve ayarlanıyor.Ve yürüyüş başlıyor.Sonuçlar bir diz üstü bilgisayara aktarılıyor ve laboratuarda analiz ediliyor.Sınırlar uygun çıkıyorsa botlar ilk testi geçiyor. 2-Su Testi:Botların içine konulan mekanik piller 2 saat boyunca botları suyun içinde hareket ettiriyor.Su almamışsa botlar su testini geçiyor.Ve son test 3-Aşırı soğuk testi:Laboratuar asistanının ayağına sıcaklık ve nem sensörleri yerleştiriliyor.Ve asistan -40 derecede ki dondurucuya giriyor.Asistan dondurucu içinde yürüyor ve hareket ediyor.Asistanın sıcaklık değerleri ölçülüyor.Ve test değerleri ölçülüp sonuçlanıyor.

Egzoz borularından çıkan kirleticileri azaltan yapı olan Katalitik dönüştürücüler 1970’ de ortaya çıkmıştır.92’ de katalitik dönüştürücüler Büyük Britanya’ da tüm yeni arabaların bu dönüştürücüye sahip olması gerektiğini ilan eden bir kanunla zorunlu hale getirildi.Katalitik dönüştürücüyü ikiye böldüğümüzde içinde katı petek bir yapı vardır.Dönüştürücünün içinde hiç hareketli bir parça yok.Sadece kimyasal tepkimeyle çalışıyor.

Telefondan bahsedecek olursak...Tüm telefon sistemimizi kuran teknoloji ip ve bardak… 1800’ler de insan sesini tel kullanarak iletme yarışı sırasında icat edildi.1965 yılında ilk iletişim uydusu hizmete girdi.1980’ler de telefon sistemimiz dijital hale geldi.Cep telefonları ilk olarak 1980’ler de ortaya çıktı.1990’lar da bilgisayarların artmasıyla telefon kabloları internet bağlantısında daha fazla kullanılmaya başlandı.

Boya kalemleri; Boya kalemlerinin içindeki boyayı oluşturmak ve kalem elde etmek için önce bütün malzemeler iki bıçaklı mikserin içine dökülür.2 saat harmanlanır ve ezlir.Silindir piston içine aktarılıp vakum etkisiyle havası alınıp küçük silindirler haline getirilir.Yapışmamaları için kurutulur.Üzerine tebeşir tozu serpilip 115 derecedeki fırında 3 saat bekletilir.Son aşamada ise eritilmiş balmumuna batırılır.Kağıdı boyamamızı sağlayan bu balmumudur.Daha sonra ağaç bloklarının üzerine oyuklar açılıp kalemlerin içi yapıştırıcıyla oyukların içine yerleştiriliyor.Kalemlere belirli kesim ve şekiller verilip boyanıp kurumaya bırakılıyor.Daha sonra kutulanıp satışa sunuluyor.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1-Kullandığımız karayollarının ana malzemeleri nelerdir?

2-Yollarda sadece zift kullanılsaydı ne olurdu?

3-İlk asfalt yol nerde,kaç yılında yapılmış ve malzemesi nedir?

4-Ayakkabının elverişli olması için yapılan testler nelerdir?

5-Katalitik dönüştürücüler ne zaman nasıl ortaya çıkmıştır?

6-Katalitik dönüştürücülerin mekanizması nasıldır?

7-Telefon teknolojisi günümüze kadar nasıl gelişmiştir?

8-Boya kalemleri hangi aşamalardan geçerek yapılmaktadır?

Nurgül TAŞKIN ve Emine HASANOĞLU EĞİTİM BİYOLOJİ 3.SINIF