BİZİ BİZ YAPAN NEDİR KİM OLDUĞUMUZUN, KİŞİLİĞİMİZİ NASIL BİLİYORUZ GÖRDÜKLERİMİZİN BİLGİSAYARLA GÖRSELLEŞTİRİŞİ

Morgan her yaz erkek izcilerle kamp yapmaya giderdi. Kıyafetlerinin hepsinin üzerine isminin işlenmesini isterdi. Morgan isminden hiç hoşlanmayıp isminin Robert ya da John olmasını istiyordu. Ama Morgan isminin karakterini yansıttığını düşünüyor. İsmi Robert ya da John olursa hayatının daha farklı olacağına inanıyordu. Kim olduğumuzu anlamaya çalışma sürecimiz ömrümüz boyunca devam ediyor. Fakat bu sürecin en can alıcı kısmı hayatımızın ilk yıllarında kazandığımız şeyler gibi gözüküyor. Yetişkin bireyler olarak kişiliğimizi olduğu gibi kabullenme eğiliminde olabilir. Şuan olduğumuz şeyle bir dakika önce olduğumuz şeyin aynı olduğunu kabul ederiz. Fakat Allecan bu kuralın çocuklar için bu kadar katı olmadığını keşfetti. Çocuklar zamanlarının büyük bir kısmını kim olduklarını anlamaya çalışarak geçiriyorlar. Allecan hangi küçük çocukların ayna aşamasında kendini tanımasını anlamak için bir deney geliştiriyor. Bu deneyde çocukların burnuna küçük mavi bir nokta konuluyor ve çocukların aynaya bakmalarını sağlıyorlar. Bu deneyde 15 aylık çocuk aynaya baktığında noktayı fark edemiyor. Yalnız birinci çocuktan sadece birkaç ay büyük ikinci bir çocuk üzerinde uygulandığında çocuğun noktayı fark ettiği görülüyor. Bu kendini keşfetme serüveninin ilk aşamasıdır. İçi dolu imiş gibi görünen bir kutu kurabiye gösteriliyor. Ceniva kutuyu sadece dışındakilerle değerlendiriyor. Daha sonra kutunun içinden boya kalemlerinin çıktığını görünce daha önce de kutunun içinde boya kalemleri olduğunu söylediğini söylüyor. Kurabiye testi dört yaşındaki Cim üzerinde de deneniyor. Kimliğin önemli parçalarından biride 16 yaşında iken şuan inandığımdan çok farklı şeylere kandığımı söyleyebilmemdir. Bu olay sonucunda kimlikleri zedelenmeden kalır. Bu bilgiyi başta Eyc EMM olarak bilinen bir hasta sayesinde keşfettik. Bu hasta birkaç defa şiddetli epilepsi nöbeti geçirdi.1953’teona radikal yeni bir yöntem uygulanarak hipo kampüsü ve senfonal loblarından bir kısmı kesilip çıkarıldı. Ameliyattan sonra hasta bir daha asla epilepsi krizi geçirmedi. Fakat yeni hafıza yaratma kabiliyetini de kaybetti. Her gününü yeni bir rüyadan uyanır gibi başladığını söyledi. Kimliğini kaybetti. Kim olduğuna dair Dana ve ekibi hafızalarımızın ve hipo kampüsün bizi gelecekte kendimizi algılamamız duyusu 27 yaşında dondu kaldı. Yıllar geçtikçe aynada kendisine bakan yaşlı adamı tanıyamaz hale geldi. İçin nasıl etki yaptıklarını görmek için bir deney yaptılar. Burada yaptıkları şey insanların yüz hatalarını düzenlemeye çalışmaktır. Bir hafta sonra Dana’nın deneyine katılan insanlar laboratuvara geliyorlar ve bir cihaza giriyorlar. Bu makine onlara hatırladıklarını detaylar halinde gösteriyor. Fakat Dana bilerek detayları karıştırıyor. Bir hatırada yer alan bir objeyi başka bir hatıradaki bir yerle ve başka bir hatıradaki insanla gruplandırıyor. Sonra Dana katılımcılardan henüz olmamış yâda olması muhtemel bir hikâye oluşturmasını istiyor. Katılımcılar gelecekleri hakkında hayal kurarken Dana onların beyin faaliyetlerini izliyor. Dana’yı şaşırtacak biçimde beynin hafızaları depolayan bölümde yani hipo kampüste yoğun bir faaliyet görülüyor. Hafıza sadece geçmiş için değil gelecek içinde önemlidir ve bu sayede Dana hafızalardan bugün olmak istediğimiz kişi ve gelecekte olmak istediğimiz kişi üzerinden inşa ediyor. İşte Dana bu sorunun cevabını buluyor. Şuan çalıştığı hastane kimliğini kaybeden yani erken dönem Alzheimer hastalığı üzerine odaklanıyor.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır.

1) Bir insan ortalama bir yılda kaç kişi ile tanışabilir?

2) Nöronun geçiş hızını arttıran yapıya ne ad verilir?

3) Filmde ki kişinin beğenmediği ve kişiliğini yansıtan ismi nedir?

4) İlk defa kim olduğumuzu nasıl keşfettiğimizi bulan kişi kimdir?

5) California Üniversitesinde çocuk psikoloğu olarak çalışan kişinin adı nedir?

6) Programın ilk yapı taşlarından biri ne olarak biliniyor?

7) Ayna aşamasının ilk olayı nedir?

8) Küçük çocuklardan hangisinin kendi yansımasını aynada fark ettiğini anlamak için yapılan deneyin adı nedir?

9) Deneye tabi tutulan ikinci çocuğun adı nedir?

10) Kurabiye testine tabi tutulan Ceniva’nın yaşı kaçtır?

11) Kurabiye kutusunun içinden ne çıkıyor?

12) Kurabiye testine tabi tutulan ikinci çocuğun adı ve yaşı nedir?

13) 1983’te üzerinde radikal yöntem denenerek ameliyat edilen hastanın kim olduğuna dair duyusu kaç yaşında donup kalmıştır?

14) Hipokampusun şekli neye benzer?

15) Dana ve ekibinin yapmaya çalıştıkları deneyin adı nedir?

16) Çocukların kendilerini tanımaları için ayna deneyinde ne yapılmıştır?

ZOZAN ATMACA

EĞİTİM FAKÜLTESİ FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 4.SINIF