Hollanda Avrupa’
nın en zengin ülkelerinden birisidir. Ama büyük bir tehdit altında. Ölümcül
baskınlar şimdiden onbinlerce canı, binlerce km2 araziyi alıp götürdü.
Fakat Hollandalılar bu su baskınlarına karşı özgün ve karmaşık mega yapılar
inşa etmişlerdir. Biraraya getirildiğinde bunlar şimdiye kadar yapılmış en
büyük ve en sofistike taşkın setleri oluyor.
Hollanda dünyanın 3.
Büyük tarım ihracatçısıdır. Burda topraklar çok değerlidir. Ama Hollandalıların
hayatı pamuk ipliğine bağlı çünkü ülkelerinin neredeyse 1/4‘ ü deniz
seviyesinin altında. Ama Hollandalılar yüzyıllardır topraklarını ele geçirmeye
çalışan sulara karşı savaş veriyor. Ama toprak kurudukça yavaş yavaş batıyor.
Iklim değişikliği de deniz seviyesinin yükselmesi demek. Bugün sularda kaybolma
riski Hollanda kadar yüksek olan başka bir batı ülkesi daha yok. Hollanda’ nın
da bu duruma tepkisi oldukça şiddetli.
Okyanusu engellemek için bir dizi
set kuruyor. Bu setler artık ülkenin kıyıları boyunca uzanmaktadır. Bu yapılar
eski toprak setlerinden gelişmiş set kapılarına, dev geçiş havuzlarından bu
gelişmiş deniz koruma sistemine kadar uzanıyor.
Hollanda’ nın su akışı yüzyıllardır 5000 km
lik nehirler ve kanallarla sağlanıyor. Ama gelecekte daha çok su olacak.
Nehirden, denizden ve gökyüzünden geleln su miktarının daha da artması
öngörülüyor. 2400 km’ den daha uzun olan setlere yüklenmeler olduğunda çökmeler
oluyor. Geçmişte Hollandalılar okyanusla mücadelelerini birçok kez
kaybetmişlerdir. Karşı koymak için görülmemeiş büyüklükte bir mega yapı inşa
edilmişlerdir.
Dünyanın en uzun
barajını inşa etmişlerdir. Daha sonra taşkın tehlikesi ortadan kaldığı için
oluşturulan yapay gölün kıyılarındaki topraklar ıslah edilerek kullanışlı hale
getirilmiştir. Yapılan bu baraj Hollandalılara okyanus tehlikesini unutturmuş
ancak kuzey denizinden gelen fırtına dalgası eski ve zayıf seti alt etmiştir.
Bu taşkınla 67 set 400 yerinden delinmiştir.
Bu taşkınla eski ve
basit setlerin ülkeyi felaketlerinden koruyamayacağı anlaşılmıştır. Bu olaydan
sonra delta adında yeni ve dev bir taşkın önleme projesi tasarlanmıştır.
Güneydeki haliçleri kapatmak için bir dizi deniz duvarı inşa etmek oldukça
iddialı bir konseptir.bu projeyle savunmasız kıyı şeridi 780 km. kısalacaktır.
Böylece deniz de sonsuza dek önlenecektir. Savunmasız körfezleri kapatmak için
bir dizi beton deniz duvarı inşa edilecektir. Esnek bir bariyer tasarlanacak.
Böylece gerektiğinde haliçlerden belli bir miktar suyun geçmesine izin
verilecektir. Bu yeni ve devrimci yüksek fırtına bariyeri için geleneksel ve
sabit baraj yönteminden vaz geçilmişitir. Gerektiğinde açılıp kapanabilen
kapıların bulunduğu yüksek fırtına bariyeri inşa edilmesi planlanmıştır. Ancak
bu yöntem işlek olan limanların işlevini engellediğinden başka proje
tasarlanmıştır.bu projede açılıp kapanabilen iki yüzer dev kapı inşa
edilecektir. Bu yapıların en öneml özelliği açılıp kapanabilen dev mega
kapılara uygun taban oluşturmalıdır. Kapıların kapanmasına ancak bilgisayar
kontrol sistemi karar verir. Sürekli güncellenen hava durumu ve dalga boyu
bilgilerini denizdeki gemilerden ve dubalardan meteoroloji istasyonlarından
alır.
Hollanda batı Avrupa’da bulunan en
kalabalık nüfusa sahip, tarım ihracatında dünyada üçüncü olan ve kuzey okyanusuna
kıyısı bulunan bir ülkedir. Gelgitler ve beklenmedik fırtınalar deniz
seviyesinin altında bulunan toprakları sular altında bırakır. Fakat
Hollandalılar geçmişten bu yana sürekli bu su baskınlarıyla mücadele
etmelerinden dolayı su seti yapmada mühendislik alanında dünyada ilk sırada
geliyorlar.
Geçmişte Hollanda’nın koylarını
vuran okyanus suyu baskınlarını önlemek için dev bir set yapmalarına rağmen
bunu engelleyemediler. Günümüzde ise olağan üstü bir çaba ve mühendislik
çalışmaları ile inşa ettikleri setler onları koruyor. Hollandalılar su
baskınlarını önlemede en ileri mühendislik harikalarını yaratan bir millet
oldular ama asla doğayla tam başa çıkılamayacağını da biliyorlar.
Aşağıdaki soruların
cevabı filmin içeriğinde vardır:
1.
Hollanda’nın su baskınlarına karşı aldığı önlemler denizi ne
kadar engelleyebilir?
2.
Hollandalılar topraklarını nasıl verimli hale getiriyorlar?
3.
Ne gibi etkenler sonucu ya da ne tür etkenler bir araya
gelerek Hollanda için mücadele edilemez bir güç haline gelir?
4.
Şuana kadar yapılmış en gelişkin okyanus seti hangisidir?
5.
Hollandalılar su akışını nasıl sağlıyorlar?
6.
Hollandalılar toprakları hangi yöntemlerle ıslah ediyorlar?
7.
Hollandalılar dünyanın en uzun barajının ne kadar süre
içinde tamamlanmıştır?
8.
Delta projesi ne tür olumsuzluklara neden olmuştur?
9.
Insanın doğayı kendini uyarlamak için verdiği mücadele ne
kadar yararlı ve mantıklıdır?
10.
Hollandanın büyük bir kısmı denizin doldurulmasıyla veya
bataklıkların kurutulmasıyla elde edilmiştir. Bu durum nelere neden olmuştur?
11.Hollanda’nın Özellikleri
Nelerdir?
12Hollanda Su Baskınları Neden
Olur?
13.En Büyük Su Seti Nerede Bulunur Ve Nasıl İnşa Edilmiştir
NESLİHAN
YARDIMCI FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENLİĞİ 4. SINIF