SAHİL TEKNOLOJİSİ VE KÜLTÜRÜ(45 DAKİKA)

On bin ziyaretçi kapasitesi olan Ocean Dome, dünyanın en büyük kapalı yapay plajıdır. 1993’de tamamlanan Ocean Dome, Japonya Miyazaki’de Seagaia adındaki oldukça büyük bir tesisin bir parçasıdır. Ocean Dome’un suyunun çok temiz olması ve istenilen şartlara getirilebilme olanağının olması buranın çok büyük ilgi görmesine sebep oldu. Ayrıca martı seslerini bile teknolojik aletlerle misafirlere dinletmeleri tamamen doğal bir ortam oluşturduğunun bir kanıtıdır.

Roma imparatorluğu zirvedeyken onlarda sahil kültürü çok gelişti. Çok sayıda sahil etkinlikleri düzenlediler. Sahiller insanların ilişki yaşamak için geldikleri bir ortamdı. Mutluluk simgesiydi. Orta çağ insanının düşüncesi ise bunun tam zıttı dır. Onlara göre, suya maruz kalmak kendilerinin vebaya karşı savunmasız kalmakla eşdeğerdi. Ancak 18. yüzyıldaki sahil anlayışı Ortaçağ düşüncesine ters bir anlayıştı. 18. yüzyılda insanlar tedavi olarak, denize girmenin depresyondan cüzzama kadar her şeyi iyileştireceğine inandılar. Bunun için, denize banyo makinesi denilen bir aletle sık sık girerlerdi. Daha sonra insanlar yüzmeyi öğrendikçe artık denize girmek büyük bir eğlence haline geldi.

New Jersey yakınlarındaki Atlantik City’nin keşfi, sahil teknolojisi ve kültürü adına yapılmış büyük keşiflerden biridir. Aynı zamanda Amerika’nın ilk modern sahil yeri olan Atlantik City, bugün yılda 37 milyon turist alıyor. Sahiller, yıllar boyu düşmanları savurmak için de kullanıldı. Bunun için kaleler yapıldı ve sahilin çevresi boyunca düşmanı savuracak önlemler alındı. Teknolojinin gelişmesiyle savaşlarda çeşitli tekneler kullanıldı. 1987 yılında çok özellikli bir savaş teknesi icat edildi. Gövdesi ne suya nede karaya değen bu tekne bir hava yastığı üzerinde çalışırdı. 1964 yıllında ortaya çıkan kum araçlarının en önemli özelliği, kaportasının hafifliğiydi. Bu kaporta aracın ağırlığını 600 kg’ a kadar düşürdü.

1896 yılında plajın kapalı alana taşınması sahil teknolojisine yeni bir önem kazandırdı. Üç dönüm üzerine kurulu olan bu plajın, çok büyük su havuzlarını tamamen suyla doldurması bir saat sürüyordu. Bu muazzam büyüklükteki plaj günlük yirmi bine yakın ziyaretçi alabiliyordu.

Mayonun tarihine baktığımızda ilk adımda mayo yüzmek için değil daha çok örtünmek için tasarlandı. İlk fonksiyonel mayo tasarlanıp kullanılana kadar, kadınlar yüzme kıyafetlerini suyun altında tutmak için kıyafetlerinin kenarlarında ağırlık taktılar. Bikininin ortaya çıkması sahil kültüründe yeni bir dönem açtı ve bu özellikle 1970’li ve 1980’li yıllarda çok yaygınlaştı. Mayo ve bikinide çok sayıda kumaş türü kullanılmış olup en son üretilen mikro fiber kumaş, bir saç telinden yüz kez daha incedir. Bu özellik de hafifliği sağlayacağı için yüzmek için çok büyük bir öneme sahiptir. Güneş kreminin tarihi de çok eskiye dayanmaktadır. İlk organik güneş kreminin alerji yapması, deri kanserine yol açması gibi sebeplerden dolayı üretimi yasaklandı. 1920’li ve 1930’lu yıllarda uzunluğu 5m ağırlığı 100 kg olan surfboardları sekoya ağacından elle yapılırdı. 1950’de Hobie Alter balsadan surfboardları yapmaya başladı. Fakat 1957’de çok farklı bir teknolojinin gelişmesiyle köpükten surfboardları yapılmaya başlandı. Güneş gözlüklerinin tarihi 18. yüzyıla dayanır. İlk olarak karartılmış gözlükler kullanılmış olup daha sonraları bunların kamaşan gözlere hiçbir faydasının olmadığı öğrenilince 20. yüzyılın ortalarında polarize camlar üretildi. Bir diğer teknolojik gelişme ise; denizde uzun süre kalan insanların üşümesini engellemek için çeşitli giysiler üretilmesiydi. Günümüzde neofrenden yapılmış sıcak dalgıç elbisesi sayesinde insanlar çok soğuk sularda 8 saat kadar kalabilirler. Sahilde içecekleri soğuk tutmanın iki yolundan biri; köpükten yapılmış kutular, diğeri ise kendini soğutan teneke içecek kutulardır. Bu kutular 3 dakikada içeceği -1 dereceye kadar soğutabilir.

Eğlencenin bitip sahilin terk edilmesiyle sahilin temizliği için traktörler üretildi. Sahilin yalnızlaşmasıyla metal detektörlere sahip insanlar için yeni bir iş ya da zevk ortaya çıkar. Bunlar tenhalaşmış sahili dolaşarak detektörlerle kayıp altın, gümüş gibi önemli eşyalara sahip olurlar. Ayrıca sahil teknolojisinin çok fazla gelişmesiyle birlikte tamamı bozulmuş olan sahiller yeniden oluşturulabilir ya da risk altında olan yapılar farklı bir yere taşınabilir.

Teknolojinin, geçmişten günümüze kadar olan sürecine baktığımızda doğru kullanıldığı sürece ne kadar değerli bir şey olduğunu bu filmin her karesinde görebiliyoruz.

Aşağıdaki Soruların Cevapları Filmin Ayrıntılarında Vardır:

1- Ocean Dome’un sugar beach alanında kum yerine ne kullanılır?

2- Muazzam büyüklükte dalga oluşturmada bilgisayar kontrollü sistemin çalışma mekanizması nasıldır?

3- Ocean Dome’un çatısı nasıl bir mekanizmayla açılır ve tamamen açılması ne kadar sürer?

4- 18. yüzyıldaki insanların yapmış oldukları banyo makinesi nasıl bir alettir? Nasıl çalışır?

5- İlk yüzme teknolojisi kaç yılında geliştirildi? Nasıl bir sistem oluşturuldu?

6- Amerika’nın ilk tahta kaldırımı ne zaman ve nerede yapıldı? Bugünkü boyutları nasıldır?

7- Hitler düşmanlarını yenebilmek için sahili nasıl kullanmıştır?

8- Kum araçlarını kim icat etti?

9- Dünyadaki en büyük kapalı yüzme havuzunu kim, nerede yapmıştır?

10- İlk fonksiyonel mayoyu kaç yılında, kim giymiştir?

11- Bikini ne zaman tasarlandı? Adını nereden almıştır?

12- İlk organik güneş kremi kaç yılında üretildi? Bu kremin ham maddesi nedir?

13- Polarize camların patentini kim, ne zaman aldı?

14- Polarize cam, gözü UV ışınlarından nasıl korur?

15- Sahillerde içeceklerin soğuk kalmasını sağlayan köpükler ne zaman üretildi?

16- Teneke içecek kutularının soğutma mekanizması nasıldır?

17- Metal detektörün önemi hangi olaydan sonra arttı? Hangi bilim adamı metal detektörünü bir kurşun çıkarmak için kullandı?

18- Sahil erozyonu nedir?

Esengül MELEN EĞİTİM BİYOLOJİ 4. SINIF