Yamyamlığın Bilimsel Açıklaması

60 yıllarda Koreliler için ceset domuz etinin kasaptan kesildiği gibi kesilip yeniyordu. Onlar için lezzet sevgisinin bir parçasıdır.

Korede her yıl 200 insan gizemli bir hastalıktan öldü. Titremek anlamına gelen kuru deniyordu. Kurbanları üzerinde tahripkar etki bırakıyor. İlk septumlar kontrol edilmez, titremelere insan organlarının tahribi bedensel ve konuşma gibi özelliklerini kaybediyordu. Başlangıç septumları ölümcül noktaya kadar olan sür 9 aydı. Lindir Blask ve araştırma arkadaşları kuru hastalığını hayvanlıkla ilişkilendiren ilk insandı. Hastalığa uğrayan ve yamyamlık uygulaması yapılan insanlar aynıydı. Ama herkes yamyam değildi. Erkekler insan eti yemiyordu. Kadın ve her iki kadın ve çocuklar için ölümcül bir gelenekti ve onlar hasta eden yamyamlık davranışı değildi. Onları hasta eden hastalık mikroplu inan eti yiyen Koreliler hastalığı midelerine indirip hastalığa yakalanıyorlardı. Kuru uzun bir kuluçkan dönemi vardı. 45 yıldın insan eti yemeyen Korelilerde kuru hastalığı görülüyordu. Uzun yıllar boyunca ona yavaş virüs denildi. Bulaşıcı virüsün doğası hakkın biyoloji ve nöroloji dalındaki insanların araştırmalar sonucu ne bir virüs ne de bakteri olduğu ortaya çıkarıldı.

1980 yıllarında kuru ile deli dana hastalığı arasında ilişki kuruldu. Çifçiler, beyin yeteneklerini kaybettiren, titreyen ve korkunç olumlu sonuçlanan koyun ve ineklerinin olduğunu gördüler. Kimse hangi hastalık olduğunu bilmiyordu. Septumlar kuruya benziyordu. Titremeler, kontrol edilemez organlar, akli karmaşa bu benzerlikler aynı bulaşıcılık anlamına da geliyor. Hayvanların bilmeden hastalık bir koyun eti yemelerinden dolayı bu hastalığa yakalanıyorlardı. 1986 yılında İngiltere’deki sürü sanayide bu hastalık görüldü. İnsanlar için bir tehlike yaratmadığı düşünülüyordu. Ancak bu durum ilk insan kurbanını 1995 yılında verdiğinde durum değişti. Hastalık çiçedi olarak da adlandırılıyordu. Kurbanın beynine saldıran onu elek haline getiren yavaş ve karmaşık bir virüstü. İnsan ve hayvandaki hastalığı anlamak için küçük ve katil virüs tespit etmek gerekir. Yapılan incelemelerde playon olarak bilinen çürümüş bir proteindi. Yendiği zaman playonllar mideye iner oradan beyine doğru hareket eder. Bu playonlar belli bir proteinle etkileşime girerek onların da playonlara dönüşmesine neden olur. Sağlıklı hücreler katil proteinlerin işgaline uğrayarak beyinde sünger gibi delikler, önce delik sonra da ölüme neden olur. İngiltere Papuç Weir Guinea’nın korellerine, bakarak, hastalığı daha iyi anlamaya çalıştılar. Ziyafete katılan herkesin neden neden kuru olmadığı ilginçti. Bu insanların kuruya karşı koruyucu bir gene sahipti. Evrim geçiren bu gen İngilizlerin bir dönem yamyam olduğunu ortaya koyuyordu. Sonuçta İngilizler 2000 insanın kromozomlarını inceledi kuruya karşı aynı genetik dirence sahip olduğunu gördü.

Yamyamlık kültürler arası ortak bir şey ise daha fazla kanıt olması gerekir. Bazı bilim adamları yamyamlığın dünyanın her yerinde olması nedeniyle insan davranışlarından kaynaklandığını düşünüyor. En güçlü kanıtlar bazıları Fransa’da ortaya çıktı. Marsilyanın kuzeyinde Movlo Guery mağaralarında 120 bin yıl öncesine ait izlere rastladı. Ablan, Defluer buradaki kazıların da Mean dertallere ati iki kalıntı buldu. Bir el kemiği ve kol kemiğinin küçük bir parçasıdır. Defluer ve ekibi 10 yıldır mağarayı kazıyorlardı ve 70 insan kemiğine ait parçalar buldular. Bunun yanında geyik kemiklerine de rastladılar. Mağaranın aynı yerlerinde karışmışlardı. Defluer’e göre çökük bir grup insan bahar mevsiminde bu mağaraya geldi, 3 hafta kaldı bu sürede 6 insan, 6 geyik yediklerini düşünüyordu. 2 yetişkin, 2 genç, 5-6 yaşlarında 2 çocuktu yenmişti. Geyik kemikleri ile mean detallere ati insan kemiğinde aynı izler vardı. Defluer’de aynı çakma taşı materyalinden bir dertalden bir geyiği kakma taşı bıçağıyla parçaladı. Aynı izler ortaya çıktı. Aletler ilkeldi inanılmaz derecede etkindi. İncelediği kafatasında önce derisinin soyulduğu sonra da kasıtlı olarak dövüldüğü ve beynin yendiğini orta koyuyordu. Bu çalışmalar yamyamlığı açıkça ortaya koyuyordu. Bunun nedeni kıtlık olamazdı. Çünkü, zengin bir ekosisteme sahiptiler. Alanlarını geyik aslan gibi hayvanlarla paylaşıyorlardı av kısıtlaması yoktu mean dertaller için. Kemikler üzerinde insan kadar varsını kesmiş ve hiçbir hata yapmamıştı ve ustaca yapmıştı. Bu müşterek bir şey olduğunu gösterir. Yiyecek bulmaları için başvurdukları standart bir yöntemdi. Bu aynı ekosistem gruplar arası bir rekabet ya da şiddetten kaynaklanmıyordu. Çünkü insanlık tarihinde ölülerini ilk cenaze töreni yapanların mean dertaller içinde yaşar. Yamyamlığın bir sevgi ayini mi ya da bir grubun başka bir grubu öldürmesi ya da başka bir nedeni olduğu daha da tespit edilmemiş.

Amerika’nın Güney Batısı’ndaki diğer bir yamyamlık çalışmasında kemikler üzerindeki izlerin sevgiyle hiçbir ilişkisi yok. 1970 yıllarında Christiy Turner Amerikanın Güney Batısındaki Anasazi barışçıl geçmişini inceleyen bilim adamı. Buradaki çalışmalarda birçok kemik yığınlarına rastladı. Bunların incelemesi sonucunda kemik üzerindeki izler, kırıklar ve yanıkların nedeni yamyamlığa götürüyordu. Bazı kemiklerin uç kısımlarındaki kimyasal boyalar inan etinin boyalı kazanlarda kaynatıldığını düşündürüyordu. Yaptığı kemik hesaplamalarında 300’den fazla insan yamyamlığa kurban edilmiş. Bu incelemelerin sonucu anazasilerin barışçıl geçmişine ters düşmek. Turne çalışmalarını 1970 yılında yayımladı. Güney Amerikada yamyamlığa karşı büyük bir direnişler karşılaştı. Bunu kabul etmiyorlardı. Anasazilerin torunu olan Poyeblo halkı yamyamlığı kabul etmiyordu. Turner’a göre yamyamlığın açlıkla bir ilişkisi yokut. Ender bir terorizmden kaynaklandığını düşünüyordu. 900-1300 yıllarında Çekokanya gelişmiş bir mimarisi vardı. Burası elit bir grup tarafından yönetiliyordu.

Nüfusun % 5 elit grup, % 55’i çiftçiydi. Elit grup çiftçilerin itaat etmesini istiyorud. İtaat etmeyenlere daha fazlasını yiyecez diye tehdit ediyorlardı. Sonra elit grup arasında çatışmalar çıktı. Bu gruptan bir kısmı kuzeye ve güneye yöneldiler. Orada kendi iktidarlıklarını kurdu. Anagazide böyle grubun işgallerine uğramış olabilirler. Bu nedenle Anasazi yamyamlığın başlangıcı değil kurbanı olabilirler.

1997 Cowboy havzasında bir ateş çukurunda koprolide rastladı. Koprolit kurutulmuş insan dışkısıydı. Koprolit içindeki maddeler yamyamlığı kanıtlayan bulgular elde edebilirdi. Koproli ile insan miyoplobin testi uygulandı. Miyoplobin insan kas dokularında bulunan bir proteindi. Test pozitif olunca yamyamlık kanıtlandı. Anazasiler kabul etmek zorundaydılar.

Avrupalıların yamyamlıkla birçok hikâyeleri vardı. Bu hikâyelerde insanların parçalar ayrıldığı tabak ve çanaklarda tabaklarda yendiğini gösteren resimler vardı. 16 ve 17. yüzyılda insan eti tıbbi olarak kullanılıyor. Doktorun eczanesinde ilaç olarak paketlenmiş inan parçaları bulunuyordu. Sonra hastaları bir infaz olduğunda taze sıcakkanı tabaklarına alıyorlardı. Övütülmüş insan mumyaları silerlin tedavisinde kullanıyordu.

Brezilya’nın en ucra yeri olan Bolivia sınırına yakın bir yerde yamyamlık uygulamasının olduğunu düşünüyordu. Wari halkının vatanıydı. Birçok bilim adamı buraya gitti. İnsan etini yiyen biriyle karşılaşmadılar.

Aşağıdaki soruların cevapları,filmin ayrıntılarında ve özet içerisin de vardır.

1) Kore halkı neden ölüyordu?

2) Kuru ile yamyamlığın arasındaki ilişki neye göre kuruldu?

3) Yamyamlık neden kaynaklanır?

4) Yamyamlık izleri nerelerde rastlandı?

5) Yamyamlık nasıl tespit edilebilir?

6) Kuru nedir?

7) Kurunun belirtileri nedir?

8) Katil virüsün işlevi nasıl gerçekleşir?

9) Yamyamlık ortak bir kültür mü?

10) Yamyamlığın kesin sonuçları nasıl tespit edildi?

11) Neden herkes kuruya yakalanmamış?

12) Koprolit nedir?

13) Koprite uygulanan deney nasıl yapıldı?

14) Meyan dartel aleti nedir?

15) Kazı çalışmalarındaki kemikler üzerinde nasıl izler vardı?

Saime KOŞUT Biyoloji Öğretmenliği4. Sınıf – 9010002004